Klimatyczne miasta przyciągają ciepłem termalnych źródeł i poduszkami chłodzącymi budynki. Trawą na dachach, czystą wodą w portach.

tekst: Natalia Wadhwani

Kopenhaga, Dania

Kopenhaga na każdym kroku zaskakuje ekologicznym sznytem. Władze miasta wyznaczyły wiele ambitnych i konkretnych celów, dzięki którym do 2015 r. Kopenhaga ma stać się najważniejszą eko-metropolią na świecie.  Jednak już dziś można w pełni korzystać z tego eko-raju:  woda w kopenhaskim porcie jest tak czysta, że nadaje do bezpiecznej kąpieli; to tu  znajduje się także najwięcej hoteli certyfikowanych pod względem ekologicznym; powszechnie dostępna jest organiczna żywność. Środki transportu są przyjazne środowisku: w mieście kursuje pierwsza ekologiczna linia autobusowa, a co trzeci mieszkaniec miasta codziennie jeździ do pracy i szkoły na rowerze.

Reykjavik, Islandia

Reykjavik  został uznany przez „Magazyn Reuters” za najbardziej ekologiczne miasto świata. W ocenie pod uwagę wzięto przede wszystkim stopień emisji dwutlenku węgla, gospodarkę odpadami komunalnymi i ilość energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych.  Do 2050 roku Islandia planuje całkowicie uwolnić się od paliw płynnych i przejść na zasilanie wodorem. Już dzisiaj komunikacja miejska w Reykjaviku napędzana jest wyłącznie tym paliwem.

Całą niezbędną ilość energii elektrycznej i cieplnej Reykjavik zawdzięcza źródłom geotermalnym i elektrowniom wodnym. Wodą pozyskiwaną z gorących źródeł ogrzewa swoje domy ponad 90% mieszkańców stolicy Islandii.

Tórshavn, Wyspy Owcze

W połowie drogi między Szkocją a Islandią, na północnym Atlantyku leżą Wyspy Owcze. Ich malownicza stolica – Tórshavn – jest wyjątkowym przykładem miasta, w którym znaczna część spadzistych dachów domów pokryta jest trawą. Niektóre z tych budynków liczą sobie 500 i więcej lat. Trawą pokryta jest także większość budynków rządowych. Tórshavn leży daleko na północy i pozbawione jest wielu naturalnych źródeł energii, więc  w takim mieście zalet ekologicznej izolacji nie można przecenić.

W całej Skandynawii obsiewanie dachów trawą ma długą tradycję, ale znane jest przede wszystkim z terenów wiejskich.

Kurytyba, Brazylia

Żadne miasto na świecie nie może się równać z brazylijską Kurytybą pod względem organizacji komunikacji miejskiej. Mimo że miasto zamieszkane jest przez ponad 1,7 mln osób, korki na ulicach są w nim zjawiskiem niespotykanym. W Kurytybie stworzono wydajny system komunikacji miejskiej, z którego ludzie chcą korzystać. BRT (Bus Traffic Transit) jest systemem zaprojektowanym specjalnie dla tego miasta – na wzór metra. Autobusy poruszają się po wydzielonych pasach, a ich ruch jest niezależny od sygnalizacji świetlnej. Pojazdy podjeżdżają do przystanków nawet co 90 sekund. Opłaty pobiera się przed wejściem do autobusu; przystanki są obszerne i tak skonstruowane, aby łatwo rozdzielać pasażerów wysiadających i wsiadających; drzwi autobusów są szerokie; dzięki ułatwieniom dla osób niepełnosprawnych i specjalnym platformom na wysokości podłogi wejście i wyjście z pojazdu jest bardzo łatwe; postój na przystanku nie trwa dłużej niż 20 sekund. System ten jest nie tylko najwydajniejszy na świecie, ale i tani – podróż czystym autobusem, w którym łatwo o miejsce siedzące, kosztuje niecałe 2 złote, bez względu na liczbę przesiadek. Mimo to transport w Kurytybie jest dochodowy. Dzięki popularności BRT mieszkańcy miasta oszczędzają rocznie 27 mln litrów paliwa.

Montreal, Kanada

Kanadyjski Montreal znakomicie integruje roślinność i ekologiczne projekty z krajobrazem miasta, a jednym ze sposobów są „zielone dachy”, z których miasto słynie. Wiele niewysokich budynków w Montrealu ma płaskie dachy, znakomicie pasujące do tego pomysłu. Zazwyczaj pokrywa się dach wodoodporną substancją, a na tak zabezpieczonej powierzchni układa się ziemię i sadzi rośliny. Zielone dachy, których jest tu ponad 8 tysięcy m2, nie tylko ożywiają centra miast; są także naturalną izolacją – redukują koszty ogrzewania i chłodzenia aż o 25%.

Wakkanai, Japonia

Wakkanai, miasto na północy Japonii, jest znane z wykorzystywania odnawialnych źródeł energii – 2/3 zapotrzebowania mieszkańców na prąd pokrywa największa w Japonii elektrownia wiatrowa złożona z 74 turbin, a 14 hektarów paneli słonecznych zaopatruje w energię ponad 17 tys. gospodarstw domowych. Miasto jest miejscem interesujących eksperymentów, których celem jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii do produkcji wodoru w postaci nadającej się do przechowywania w naturalnych warunkach, co pozwoli na stworzenie łatwej w użyciu alternatywy benzyny i oleju napędowego. Pierwsza partia paliwa wodorowego już zasila samochody w Wakkanai i Sapporo.
Barcelona, Hiszpania

Sztuka i funkcjonalność to wizytówka tego niezwykłego miasta. Jednym z licznych inspirujących przykładów, naznaczonch współczesną energetyką jest Park Forum, w którym znajdują się gigantyczne panele słoneczne zaprojektowane przez wybitnych katalońskich artystów. Niezwykła architektura parku jest nie tylko ciekawostką dla miłośników współczesnej kultury, ale dostarcza energii urządzeniom komunalnym, zmniejszając tym samym emisję CO2 o 440 ton rocznie.

Także w Barcelonie znajduje się ekologiczny biurowiec Media-TIC zaprojektowany przez biuro architektoniczne Cloud 9, który został uznany za jeden z  najlepszych architektonicznie budynków świata. Wyróżnia się ruchomą elewacją z plastikowych poduszek wypełnionych parą wodną, dzięki czemu nagrzewanie się elewacji zmniejszono aż o 90%, zużycie energii w budynku jest mniejsze o 20%, a emisja dwutlenku węgla spadła o 95%.

Hamburg, Niemcy

Portowe miasto Hamburg, nazywane niemiecką Wenecją, daleko odeszło od swoich morskich tradycji. Dwa lata temu miastu przyznano tytuł zielonej stolicy Europy,  a tereny portowe zamieniają się (podobnie jak np. w Sztokholmie) z nowoczesną, przyjazną dla środowiska dzielnicę. Klasyczna architektura przemysłowa i pięknie odrestaurowane budynki portowe współistnieją w nim z nowoczesnym wzornictwem, a wszystko to w zgodzie z ekologiczną koncepcją miasta.

Eco-City jest energetycznie samowystarczalne. Gwarantują to nowoczesne rozwiązania zastosowane w hamburskim porcie, m. in. turbiny wiatrowe, znacząco zaspakajające zapotrzebowania tych terenów na prąd. Wiele budynków zasilanych jest energią słoneczną, zwłaszcza ogrzewanie wody i oświetlenie zależą od paneli słonecznych.

Większość dachów Eco-City pokryta jest zielenią, co zapewnia miejsce do wypoczynku. W projekcie miasta użyto wyłącznie materiałów przyjaznych środowisku, co pozwoliło zredukować konsumpcję energii o około 30%. Eco-City to projekt miasta jutra: wyrafinowanego, dobrego dla ludzi, zdrowego dla społeczeństwa i przyjaznego planecie.